Upadesha Saram

By Sri Ramana Maharshi

Listen To Upadesha Saram

कर्तुराज्ञया प्राप्यते फलम् |

कर्म किं परम् कर्म तज्जडम् || (१)

kartur-AgyayA prApyate phalam

karma kim param karma tajjaDam

क्रुतिमहोदधौ पतनकारणम् |

फलमशाश्र्वतम् गतिनिरोधकम् || (२)

krti-maho-dadhau patanakAraNam

phalam-ashAshwatam gati nirodhakam

ईश्र्वरार्पितं नेच्छया कृतम् |

चित्तशोधकं मुक्तिसाधकम् || (३)

Ishwar-Arpitam necchayA krutam

chitta-shodhakam muktisAdhakam

कायवाङ्मनः कार्यमुत्तमम् |

पूजनम् जपश्र्चिन्तनम् क्रमात् || (४)

kAya-vAn-manah kAryam uttamam

pUjanam japaschintanam kramAt

जगत ईशाधी युक्तसेवनम्

अष्टमूर्तिभृद्देवपूजनम् || (५)

jagata IshadhI yuktasevanam

ashTamUrti bhrd deva-pUjanam

उत्तमस्तवाद् उच्चमन्दतः |

चित्तजं जप ध्यानमुत्तमम् || (६)

uttamastavAd ucchamandatah

chittajam japa dhyAnam-uttamam

आज्यधारया स्रोतसा समम् |
सरल चिन्तनं विरलतः परम् || (७)
AjyadhArayA srotasA samam
sarala chintanam viralatah param


भेद भावनात् सोऽहमित्यसौ |
भावनाऽभिदा पावनी मता || (८)
bheda-bhAvanAt so'ham-ityasau
bhAvanA'bhidA pAvanI matA

भाव शून्यसद् भाव सुस्थितिः |
भावना बलाद् भक्तिरुत्तमा || (९)
bhA vashUnyasad bhAva susthitih
bhAvanA balAd bhaktir-uttamA

ह्रुत्स्थले मनः स्वस्थता क्रिया |
भक्तियोगबोधाश्र्च निश्र्चितम् || (१०)
hrtsthale manah svasthatA kriyA
bhakti-yoga-bodhAscha nischitam

वायुरोधनात् लीयते मनः |
जालपक्षिवत् रोध साधनम् || (११)
vAyurodhanAt lIyate manah
jAlapakshivat rodha sAdhanam

चित्तवायवश चित्क्रियायुताः |
शाखयोर्द्वयी शक्तिमूलका || (१२)
chitta-vAyavash chitkriyA-yutAh
shAkhayor-dvayI shakti-mUlakA

लयविनाशने उभयरोधने |
लयगतं पुनर् भवति नो मृतम् || (१३)
layavinAshane ubhayarodhane
layagatam punar bahavati no mrtam

प्राणबन्धनात् लीनमानासम् |
एकचिन्तनात् नाशमेत्यदः || (१४)
prANa bandhanAt leenamAnasam
eka-chintanAt nAshametyadah

नष्टमानसोत्कृष्ट योगिनः |
कृत्यमस्ति किं स्वस्थितिं यतः || (१५)
naShTa mAnasotkrushTa yoginah
krutyam-asti kim svasthitim yatah

दृष्यवारितं चित्तमात्मनः |
चित्वदर्शनं तत्वदर्शनम् || (१६)
drushyavAritam chittamAtmanah
chittva darshanam tattva darshanam

मानसं तु किं मार्गणे कृते |
नैव मानसं मार्ग आर्जवात् || (१७)
mAnasam tu kim mArgaNe krute
naiva mAnasam mArga ArjavAt

वृत्तयस्त्वहं वृत्तिमाश्रिताः |
वृत्तयो मनो विद्ध्यहं मनः || (१८)
vruttayastvaham vrittim-AshritAh
vruttayo mano viddhyaham manah

अहमयं कुतो भवति चिन्वतः |
अयि पतत्यहं निजविचारणम् || (१९)
aham-ayam kuto bhavati chinvatah
ayi patatyaham nija-vichAraNam

अहमि नाशभाज्यहमहम्तया |
स्फुरति ह्रुत्स्वयं परमपूर्णसत् || (२०)
ahami nAshabhAjyahamahamtayA
sphurati hrtsvayam paramapUrNasat

इदमहं पदाऽभिख्यमन्वहम् |
अहमिलीनकेऽप्यलय सत्तया || (२१)
idamaham padA'bhikhyam-anvaham
ahimileenake'pyalaya sattayA

विग्रहेन्द्रिय प्राणधीतमः |
नाहमेकसत् तज्जडम् ह्यसत् || (२२)
vigrahendriya prANadhItamah
nAham-ekasat tajjaDam hyasat

सत्वभासिका चित्क्व वेतरा |
सत्तया हि चित् चित्तया ह्यहम् || (२३)
sattvabhAsikA chitkva vetarA
sattayA hi chit chittayA hyaham

ईशजीवयोर् वेषधीभिदा |
सत्स्वभावतो वस्तु केवलम् || (२४)
IshajIvayor veShadhIbhidA
sat-svabhAvato vastu kevalam

वेषहानतः स्वात्मदर्शनम् |
ईशदर्शनम् स्वात्मरूपतः || (२५)
veSha-hAnatah svAtmadarshanm
Ishadarshanam svAtmarUpatah

आत्मसंस्थितिः स्वात्मदर्शनम् |
आत्मनिर्द्वयाद् आत्मनिष्ठता || (२६)
Atmasamsthitih svAtma darshanam
Atma-nirdvayAd Atma-niShTHatA

ज्ञानवर्जिताऽज्ञानहीन चित् |
ज्ञानमस्ति किं ज्ञातुमन्तरम् || (२७)
jnAnavarjitA'jnanaheena chit
jnAnam asti kim jnAtum antaram

किं स्वरूपमित्यात्म दर्शने |
अव्ययाभवाऽऽपूर्णचित्सुखम् || (२८)
kim svarUpamityAtma darshane
avyayAbhavA''pUrNa chit-sukham

बन्धमुक्त्यतीतं परम् सुखम् |
विन्दतीह जीवस्तु दैविकः || (२९)
bandha muktyatI-tam param sukham
vindatIha jI-vastu daivikah

अहमपेतकं निजविभानकम् |
महदिदंतपो रमण वागियम् || (३०)
aham-apetakam nija-vibhAnakam
mahad-idam tapo ramaNa vAgiyam